یکشنبه خونین نامی است که به کشتار مردم توسط گارد سلطنتی در پترزبورگ روسیه در سال ۱۹۰۵ داده شده است.
در آن روز چند هزار نفر از کارگران اعتصابی روسیه برای تقدیم عریضه‌ای به تزار در تظاهراتی آرام و با خواندن سرودهای مذهبی (منجمله «خداوند تزار را حفظ کند») به سمت کاخ او حرکت کردند.
 |
نقاشی از کشتار میدان سن پترزبورگ |
در این عریضه درخواست هایی همچون بهبود شرایط کار، دستمزدهای عادلانه‌تر و کاهش ساعات کار به هشت ساعت و نیز پایان دادن به جنگ روسیه و ژاپن و نیز اعمال حق رای عمومی مطرح شده بود. پیش‌زمینه این تظاهرات به یک ماه قبل از آن مربوط می‌شود یعنی زمانی که ۸۰٬۰۰۰ نفر در مسکو دست به اعتصاب زده و پایتخت از برق و روزنامه محروم شده بود.
سازمانده این تظاهرات کشیشی به نام گاپون بود که به بهبود وضعیت اسفناک کارگران علاقه‌مندی نشان می‌داد. بعدها وی از روسیه فرار کرد و سالها بعد پیش دوستی اعتراف کرد که با پلیس مخفی روسیه تزاری همکاری داشته است و توسط همین دوست به قتل رسید.
 |
| پدر گاپون |
طرفداران گاپون از همان ابتدا افراد جمعیت را بازرسی بدنی کرده بودند تا کسی سلاح همراه نداشته باشد و تظاهرات و تقدیم عریضه در آرامش انجام شود. مطابق آمار دولتی در این واقعه ۹۴ نفر کشته شدند اما مخالفین تزار تعداد کشته شدگان را ۴۰۰۰ نفر اعلام کردند. برخی دیگر گفته اند که در این روز ۱۰۰۰ نفر به قتل رسیدند.
تزار و اطرافيانش با فرمان به خون کشيدن تظاهرات، نتيجه عکس آن چيزي را که حساب مي کردند، به دست آورند. از پاييز ۱۹۰۴ رهبران جنبش کارگري، از شکست ارتش روسيه در خاور دور، در مقابل ژاپن ( شکست بندر آرتور در تاريخ ۸ فوريه ۱۹۰۴)، براي شدت دادن به خواسته خود استفاده کردند اما اکثر توده هاي مردم، هنوز به امکان بهبود وضعيت جامعه از طريق اصلاحات، اعتماد داشتند که در برخورد با اين اختناق خونين بي رحمانه، همه توهماتشان نسبت به مقام پدرسالار تزار از بين رفت .
يکشنبه خونين ماه ژانويه ۱۹۰۵ در تمام سرزمين روسيه، راه را بر موجي از اعتصابات در کارخانه ها، قيام در روستاها و شورش در ارتش گشود. خطوط راه آهن اصلي جنوب روسيه در نيمه اول ماه فوريه، توسط کميته اي از کارگران راه آهن متوقف شد. دولت، براي بازسازي وجهه تزار و آرام کردن شورش ها، تشکيل کميسيون هايي از نمايندگان کارگران را مي پذيرد. روند تشکيل اين کميسيون ها آغاز مي شود؛ ولي چهارصد نماينده انتخابي، قبل از شرکت در جلسات مذاکره، خواستار اعلام اصل آزادي تشکيل جلسه وآزادي بيان مي شوند. حکومت اين درخواست را نپذيرفت و همه نقشه ها از بين رفتند و تنش ها تشديد يافتند.
واقعه یکشنبه خونین ۲۲ ژانویه باعث شد تا توهمی که بسیاری از مردم فرودست روسیه نسبت به تزار داشته و به او به چشم پدری مهربان نگاه می‌کردند از بین رفته و جای خود را به درگیری رو در رو میان مردم و حکومت تزاری بدهد. متعاقب یکشنبه خونین فعالیت‌های مبارزاتی در روسیه شدت گرفت که به انقلاب ۱۹۰۵ روسیه انجامید.
 |
تزار نیکولای دوم |
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر