جمعه، دی ۱۰، ۱۳۸۹

احیای اقتصاد اروپا - طرح مارشال


در 31 دسامبر سال 1961 طرح مارشال منقضی شد.
آغاز شکست‌های متوالی آلمان نازی در جبهه‌ها منجر به پیش گرفتن سیاست جنگ تام و در خدمت گرفتن تمام امکانات کشور برای جنگ شد.به این ترتیب بسیاری از شهرها و صنایع آلمان بر اثر بمباران یکسر ویران شدند و در نهایت این کشور در ۹ مه ۱۹۴۵ تسلیم شد. اوضاع دیگر کشورهای اروپایی نیز بهتر از این نبود شهرها ،صنایع و کارخانجات لهستان ،ایتالیا ،انگلستان ،نروژ ،فرانسه و بسیاری دیگر از کشورها متحمل خسارات و خرابی‌های فراوان شده بود.در واقع وضع تاریک اقتصادی و از هم گسیختگی اجتماعی جوامع اروپایی به همراه خطر قریب‌الوقوع همه گیری کمونیسم در قاره سبز ،انگیزه‌های کافی را در اختیار ایالات متحده برای کمک به بازسازی اروپا قرار می‌داد.جرج کنان دیپلمات بلندپایه آمریکایی در مورد شرایط پس از جنگ و طرح جرج مارشال وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده اینطور اظهار نظر می‌کند:
اروپا در وضعیت آشفته‌ای قرار داشت.کسی می‌بایست کاری می‌کرد. اگر او (مارشال) ابتکار عمل را به دست نمی‌گرفت، کس دیگری این کار را می‌کرد

ویرانی های به جا مانده از جنگ
شرایط فیزیکی حاکم بر قاره اروپا ،شکست دکترین ترومن و دشواری به توافق رسیدن با شوروی بر سر آینده آلمان ،منجر به تشکیل این پروژه آمریکایی در بهار ۱۹۴۷ شد ،جرج مارشال و گروه سیاست خارجی کاخ سفید بر آن شدند تا دنیای پسا جنگی بسازند که پاسخگوی تقاضای شهروندان عادی برای سهمی از فواید فردگرایی باشد. آنها معتقد بودند که در همه جای دنیا، انسان مرفه، یا دست کم امیدوار به زندگی در رفاه، به سوی تمامیت خواهی جذب نمی‌شود و امکان ظهور مجدد فاشیسم و ناسیونالیسم افراطی را از میان می‌برد.در واقع هدف اصلی ایالات متحده القای امید از دست رفته به مردمان اروپا بود ،تا از نفوذ کمونیسم جلوگیری کند ،تفاوت عمده این طرح با برنامه‌های مشابه بازسازی این بود که نقش رهبری در فعالیت‌های بازسازی را به اروپائیان واگذار کرد ،تا جایی که اهداف برنامه مطابق نظر سنجی‌ها و تحقیقات از پیاده سازی الگوی سرمایه داری لیبرال آمریکایی به تولد دولت‌های رفاه غیر کمونیستی انجامید.



وزیران خارجه انگلستان، فرانسه و شوروی در 27 ژوئن 1947 برای مذاکره در بارۀ پیشنهاد گرد آمدند. اما شوروی سپس آن را رد کرد و به تبع آن کشورهای کمونیست و بلوک شرق آن را نپذیرفتند، و کشورهای فنلاند و اسپانیا نیز در این برنامه شرکت نکردند. 
امضای طرح توسط ترومن
   در 12 ژوئیه 1947 نمایندگان شانزده دولت ( اتریش، انگلستان، ایتالیا، ایرلند، ایسلند، بلژیک، پرتغال، ترکیه، دانمارک، سوئد، سوئیس، فرانسه، لوکزامبورگ، نروژ، هلند، یونان) برای تشکیل کنفرانس همکاری اقتصادی اروپا در پاریس گردآمدند. این کشورها ‎سپس برنامه ای برای 1947 تا 1951 ریختند که طرح بازسازی اروپا نام گرفت و پس از آن سازمان همکاری اقتصادی اروپا برای اجرای آن طرح بوجود آمد.
میزان بهره مندی کشورها از کمک های دریافتی
بودجه طرح مارشال 12 ملیارد دلار بود که آمریکا با صرف این هزینه ضمن احیای اقتصاد اروپای غربی پایه های نفوذ خود را نیز در این کشورها استوارتر ساخت و پیمان آتلانتیک شمالی که به دنبال اجرای طرح مارشال منعقد شد حضور نظامی آمریکا را در اروپا تثبیت کرد. 
در واقع طرح مارشال موفقیت آمیزترین پروژه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا پس از جنگ جهانی دوم است ،این طرح به بسیاری از کشورهای اروپای غربی کمک کرد تا اقتصاد خود را پس از جنگ بازسازی کنند. در مقابل این طرح در اروپای غربی اتحاد جماهیر شوروی که عملاً مانع بهره‌مندی بلوک شرق از این کمک‌ها شده بود دست به ابتکار عمل زد و در سال ۱۹۴۷ سازمانی بین‌المللی را تحت عنوان "کمکان" با هدف مبارزه با طرح مارشال تشکیل داد.
جرج مارشال وزیر خارجه ایالات متحده

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر